Στο δρόμο του να γίνει η μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου, η Κίνα καταρίπτει ακόμη ένα ορόσημο. Η αγορα Ηλεκτρονικού εμπορίου προσπερνα αυτή της Αμερικής. Και μια εταιρεία κολοσσός κυριαρχεί στην αγορά: Alibaba, κατα κάποια μέτρα η ήδη μεγαλύτερη εταιρεία ηλεκτρονικού εμπορίου στον κόσμο.

Πέρυσι δύο πορταλ του Alibaba έκαναν τζίρο μαζί 1,1 τρισεκατομμύρια γουάν (170 δισεκατομμύρια δολάρια), περισσότερο από το eBay και το Amazon μαζι. Το Alibaba είναι σε καλό δρόμο για να γίνει η πρώτη e-commerce εταιρεία στον κόσμο με τζίρο 1 τρισεκατομμύρια δολάρια το χρόνο. Ωστόσο, παρά την εξαιρετική επιτυχία, πολλοί άνθρωποι έξω από την Κίνα μόλις που έχουν παρατηρήσει την άνοδο του ιδιωτικού μεγαθήριου.

Αυτό πρόκειται να αλλάξει. Ο ιδρυτής της εταιρείας, ένας πρώην καθηγητής Αγγλικών που ονομάζεται Jack Ma, μόλις ανακοίνωσε ότι θα παραδώσει τη θεση του επικεφαλής σε έμπιστο πρόσωπο εντός της εταιρίας, τον Jonathan Lu, τον Μάιο. Λίγο αργότερα, η εταιρεία αναμένεται να ανακοινώσει τις λεπτομέρειες της αρχικής δημόσιας εγγραφης της, φροντίζοντας να είναι  πιο ξακουστη από αυτή του Facebook πέρυσι - και ενδεχομένως ακόμη μεγαλύτερη.

Η δημόσια εγγραφή θα στρέψει την παγκόσμια προσοχή στην αξιοσημείωτη αύξηση του Alibaba. Και υπάρχουν και άλλοι λόγοι για να παρακολουθήσει κανεις στενα αυτή την εταιρεία. Το ένα είναι το μελλοντικό αναπτυξιακό δυναμικό της: αν δεν χασει την μπαλα οπως το Facebook, σε λίγα χρόνια θα μπορούσε να είναι μεταξύ των πιο πολύτιμων εταιρειών του κόσμου (στη τρέχουσα παγκόσμια ηγετική θέση, είναι η Apple, τώρα αξίας περίπου 420 δισεκατομμυρίων δολαρίων, ενω είχε αποτιμηθεί μόνο σε $ 90 δισ. ευρώ το 2009). Ένας άλλος λόγος είναι ότι, καθώς το Alibaba επεκτείνεται και κινείται σε νέες αγορές, έχει την ικανότητα να αλλάξει την Κίνα.

Το Alibaba θα μπορούσε να αναπτυχθει ακόμη πιο γρήγορα. Μέχρι το 2020 το ηλεκτρονικό εμπόριο στην αγορά της Κίνας προβλέπεται να είναι μεγαλύτερο από ό,τι οι συνδυασμένες υπάρχουσες αγορές στην Αμερική, τη Βρετανία, την Ιαπωνία, τη Γερμανία και τη Γαλλία. Και παρά το γεγονός ότι δεν πρόκειται να αμφισβητήσει το Amazon στην Αμερική, το Alibaba επεκτείνεται σε παγκόσμιο επίπεδο με το να προσελκύει Κινέζους αγοραστές εκτός Κίνας και με το να κινείται σε αναδυόμενες οικονομίες. Στο πλαίσιο αυτό η εταιρεία έχει βοηθηθεί από Alipay, ενα νέο σύστημα πληρωμών σε απευθείας σύνδεση που βασίζεται στο δεσμευμένο ποσό (αποδεσμεύει τα χρήματα στους πωλητές μόνο όταν οι αγοραστές τους είναι ευχαριστημένοι με τα προϊόντα που λαμβάνουν). Αυτό δημιουργεί εμπιστοσύνη σε κοινωνίες όπου το κράτος δικαίου είναι αδύναμο.

Ίσως ο μεγαλύτερος ανεκμετάλλευτος πόρος του Alibaba είναι τα δεδομένα των πελατών της. Τα site του αντιπροσωπεύουν πάνω από το 60% των πακέτων που εχουν παραδοθεί στην Κίνα. Ξέρει καλύτερα από τον καθένα σχετικά με τις συνήθειες των δαπανών και την πιστοληπτική ικανότητα της κινεζικής μεσαίας τάξης, καθώς και τα εκατομμύρια των Κινέζων εμπόρων. Η Alifinance είναι ήδη ένας μεγάλος μικροδανειστης σε μικρές επιχειρήσεις. Σχεδιάζει τώρα να επεκτείνει το δανεισμό στους απλούς καταναλωτές. Στην πραγματικότητα, αυτό βοηθά την απελευθέρωση της κινεζικής χρηματοδότησης. Οι μεγάλες κρατικές τράπεζες της Κίνας, οι οποίες διαθέτουν φθηνά κεφάλαια για τις κρατικές επιχειρήσεις, έχουν παραμελήσει πολύ όλους τους άλλους. Η εταιρεία χρησιμοποιεί τις διαδικτυακές πλατφόρμες της για την παροχή ασφαλιστικών προϊόντων επίσης, και ακόμη περισσότερες από αυτές τις καινοτομίες είναι εν δρόμω.

Οι προσπάθειες της εταιρείας αυξάνουν την παραγωγικότητα στη θλιβερά ανεπαρκή λιανική αγορά και στην κακή διακίνηση εμπορευμάτων στην Κίνα. Και, περισσότερο από κάθε άλλη εταιρεία, επιτάχυνει την πολυπόθητη στροφή της χώρας μακριά από ένα βαρύ μοντέλο επενδύσεων και ανάπτυξης, προς την κατεύθυνση που οδηγείται από την κατανάλωση.

Τρία πράγματα θα μπορούσε να ρίξουν εκτός πορείας την εταιρεία.

Το πιο προφανές είναι ότι θα μπορούσε να "τεντωθεί" και να παραπατήσει. Η αντιμετώπιση της αναβάθμισης είναι σπάνια εύκολη. Με τα χαμηλά πρότυπα της Κίνας, το Alibaba παίρνει καλούς βαθμούς γενικά για τη διακυβέρνηση, με μια προειδοποίηση: οι παρατηρητές έχουν αμφιβολίες σχετικά με το σκοτεινό τρόπο με τον οποίο ο κ. Ma απέκοψε την Alipay από τη μητρική εταιρεία πριν από λίγα χρόνια. Δεν θα είναι σε θέση να γλυτώσει από αυτό ως δημόσια εταιρεία. Η ίδια διαφάνεια είναι απαραίτητη και στα προϊόντα. Σύμφωνα με τα κινεζικά πρότυπα, έχει κάνει πολλά για την καταπολέμηση της απομίμησης, σε τέτοιο βαθμό που η αμερικανική κυβέρνηση έδωσε πρόσφατα στο Taobao την επίσημη ευλογία του. Ωστόσο, εξακολουθεί να είναι πολύ εύκολο να βρει κανείς αντίγραφα σε αυτόν τον ιστότοπο.

Το ξεκαθάρισμα σ' αυτά τα πράγματα, δεν είναι απλά καλή διαχείριση. Ειναι συνδεδεμενο με τον δεύτερο κινδύνο, το ότι οι ξένες κυβερνήσεις θα είναι πολυ αυστηρές απέναντι στο Alibaba. Οι εταιρείες της Κίνας αντιμετωπίζονται με καχυποψία στο εξωτερικό. Θα ήταν λυπηρό εάν το Alibaba, το οποίο φαίνεται να έχει πολύ λιγότερους δεσμούς με το κινεζικό κράτος από άλλες εταιρίες στο εξωτερικό, λάμβανε την ίδια καχύποπτη μεταχείριση.

Αλλά η μεγαλύτερη απειλή για το μέλλον της εταιρείας θα είναι πίσω στην Κίνα. Όπως το Amazon ή το eBay, έτσι και το Alibaba θα πρέπει να παρακολουθείται από τις αντιμονοπωλιακές ρυθμιστικές αρχές. Όμως, η πολιτική της Κίνας αποτελεί ιδιαίτερο κίνδυνο. Οι μεγάλες τράπεζες ήδη συνομοτουν εναντίον του. Το Κομμουνιστικό Κόμμα ζηλεύει το γεγονός ότι έχει τόσα πολλά στοιχεία για τους κινέζους πολίτες. Για την κυβέρνηση το να ψαλιδίσει τα φτερά του Alibaba χωρίς κανένα λόγο, θα είναι λάθος.

Το Alibaba έχει τη δυνατότητα να γίνει η πιο πολύτιμη εταιρεία στον κόσμο, αλλά και στη διάρκεια της διαδικασίας αυτής να δημιουργηθεί μια καλύτερη Κίνα.

Σε ελεύθερη μετάφραση by Fotis Kourmadas από το περιοδικό Economist